[Sneeuw in 1963]
Ja
uiteraard gaat dit stukje over de roemruchte winter van 1963. Met
alle respect voor de daaropvolgende winters, is dit degene die in
mijn geheugen gegrift staat als de strengste winter die ik ooit heb
meegemaakt. Gelukkig hebben we toen veel foto`s en dia`s gemaakt, zodat ik bij het zien van die plaatjes me nog een heleboel voor de geest kan halen. Van de kou herinner ik me niet zoveel meer. Even rekenen levert mij het feit op dat ik toen 18 jaar was. We woonden nog in Amsterdam en ik zat in het examenjaar van de MMS. Dat hield dus in dat ik nog iedere dag op de fiets richting Prinses Irenestraat ging, weer of geen weer, want alternatief vervoer was er niet. Van ijsvrij kan ik me niets meer herinneren, maar we zullen het ongetwijfeld hebben gehad.
Mede door de foto`s herinner ik me nog die geweldige tocht die we gemaakt hebben richting Amsterdam Noord en verder Noord-Holland in. De grote sneeuwhopen op de weg bij de Schellingwouderbrug spreken voor zich en ik zit me eigenlijk steeds af te vragen wat men zou doen als dit vandaag de dag zou gebeuren. Moet je voorstellen de complete ring afgesloten door sneeuwbergen van 2 meter hoog. Het totale dagelijkse leven ligt plat en hele dorpjes [zoals toen Ransdorp] van de buitenwereld afgesloten. Ik denk dat in eerste instantie het bedrijfsleven begint te mekkeren over geld en wat het allemaal gaat kosten en dat daarna pas eens aan de mensen zelf zal worden gedacht. Ook kan ik me helaas niet meer herinneren hoe het toen is gegaan. Zeker is wel dat het verkeer minder intensief was, maar ook toen al was het beslist niet onbelangrijk.
A ls ik ons zo zie staan op de weg denk ik eigenlijk maar eens ding. Deze foto`s zouden anno 2005 niet eens genomen kunnen worden want zover zou je niet eens de weg op kunnen. De hele boel wordt dan binnen de kortste keren afgesloten want met jou willen er nog tienduizenden hetzelfde. Dat was toen echt niet aan de orde. We zullen er niet alleen geweest zijn, maar van filevorming was echt geen sprake. Toch als ik de foto`s nog eens goed bekijk vind ik allemaal interessante details. Het het geweldige mooie richtingbord van de ANWB zou nu zo het museum in kunnen, maar mijn aandacht valt vooral op het kleine zwart-wit fotootje waar een verkeersbord op staat wat ik echt niet meer kan thuisbrengen. Wat moet je nou met die stadslichten??? Aandoen of juist niet. Geen idee, maar toen waren ze dus nog belangrijk genoeg om er een verkeersbord aan te wijden. Waarom ze vandaag de dag nog in auto zitten weet geen mens. Je kan en mag er niets meer mee.
Een tweede geweldige ervaring was ons bezoek aan het IJsselmeer. T otaal dichtgevroren was het toen en voor de auto`s werden er complete ralleytochten op georganiseerd. De meest herinneringswaardige hiervan is die van Enhuizen-Staveren vv, een tocht die nooit meer heeft kunnen plaatsvinden. Die winter is ook de enige winter geweest dat ik ijszeilen heb gezien. Het werd gedaan met een zeilboot waaronder als het ware een soort slee gemonteerd was. Het was eigenlijk best gevaarlijk, want het ging loeihard en ze voeren of gleden dwars tussen de mensen door die op het ijs liepen.
Een
volgende topper was onze rit naar Bloemendaal. Het strand bezoeken in
de winter is niet zo iets bijzonder, maar dat het zeewater zelf
bevroren is, dat is een ander verhaal. Het deed me denken aan een
berglandschap met rotsen, waar we met z`n allen tussen de ijsrotsen
klauterden. Daar op dat strand was het wel beredruk en de
bezoekersaantallen daar leken een beetje op wat je verwachten kan
anno 2005. Geen wonder, want zoiets zie je maar een keer in je leven
en dan alleen nog maar als je gelukhebt.
Een
extraatje dat ons toekwam dankzij de positie van mijn vader was een
tocht met de ijsbreker de Walvis. De SHB had het beheer van die
ijsbrekers en dan stond er, met de direkteur als vader, wel eens een
deurtje open. Dat jaar was uiteraard een topjaar en ik hoor nog het
gekraak van het ijs, dat door de scherpe voorpunt van de boot als het
ware gesplitst werd. Je zag zo het ijs voor je uit breken. We maakten
een tocht van Amsterdam [achter het CS] naar de sluizen van IJmuiden
en terug.
Ook
die winter was de C & A brand aan het damrak. Nazoekend op
internet kwam ik er achter dat het op 16 februari 1963 is geweest. Ik
heb hem al even aangehaald in het stukje Kerstherinneringen. Helaas
was ik toen niet in de gelegenheid om foto`s te nemen. Daar heb ik
nog steeds spijt van, want het was een gigantisch gezicht. Het
ijspaleis zoals ik het noemde was een paar dagen een
bezienswaardigheid in Amsterdam en het werd ook druk bezocht. Het was
niet de enige brand die winter, getuige mijn foto van een
grachtenpand dat hetzelfde lot beschoren was. Het was net zo als het
C & A pand een en al ijs. Ook is op deze foto goed te zien dat
alle grachten in Amsterdam stevig waren dichtgevroren. Kijk
dat was het leuke van wonen in Amsterdam in die tijd. Er gebeurde nog
al eens wat en als het even mogelijk was ging je even kijken. Je
hoorde toen nog geen smalende opmerkingen van "ramptoeristen",
want die waren nog niet uitgevonden en iedereen vond het doodnormaal
dat je even een kijkje ging nemen.
Maar
ook in de nabije omgeving van je eigen straat en huis was die winter
iets bijzonders. Schaatsen was mijn grootste hobby niet maar ik deed
het wel. We gingen naar een vijver achter in de wijk bij de Von
Liebigweg tegen de dijk aan van de Weesperzijde. Dat was een meertje
waar je oeverloos rondjes kon draaien. Ik kon het best wel redelijk,
maar na een uurtje hield ik het wel voor gezien. Ik vond het allemaal
nog al saai en het was me een beetje te koud. Een slimmere oplossing
was een perkje onder te laten lopen, dan hoefde je niet zo ver weg en
was de kachel dichterbij. Maar bij nadere studie van de foto vraag ik
me nog af of het wel een ondergelopen perkje is want op stijfbevroren
sneeuw lijkt me schaatsen ook niet onmogelijk. Helaas ik weet het
niet meer precies.
Toch
was niet alles even leuk. De sneeuw gaf een enorme rotzooi, vooral
omdat het zo stijf bevroren was, was het haast ondoenlijk om de stoep
vrij te houden. De laatste foto van deze serie laat zien dat er echt
teamwork voor nodig was om de stoep eens goed schoon te maken.
Ondergetekende staat zich wezenloos te hakken en mijn vader en broer
laten ook stevig hun handen wapperen. Wie er verder nog op de foto
staan kan ik niet zo goed zien, maar er staat wel een juweeltje van
een broodwagen van Carels op de achtergrond. Dat houdt dus in dat in
het rijtje van winkels die er in het pand bij ons aan de overkant
hebben gezeten ook een bakkerij moet worden toegevoegd. Dat was ik
dus echt vergeten.
Winters
zoals toen kennen we niet meer. Helaas of gelukkig? Dat is maar hoe
je het bekijkt. De milieumensen blijven schreeuwen dat het allemaal
nooit meer goed komt. Zelf heb ik daar wel andere ideeen over. De
ijstijden zijn ook voorbij gegaan zondedat de wereld verging dus ik
heb er het volste vertrouwen in dat er geen fatale
klimaatsverandering zal komen. Dat het verandert is zeker, en dat
vind ik persoonlijk eigenlijk best jammer want ik ben dol op sneeuw
en om die te zien zal ik in de toekomst waarschijnlijk erg ver moeten
gaan reizen.
Geschreven: Opperdoes, 30 december 2005
Dagtekening: januari-februari 1963