Van de straat eten

Toen ik daarnet in de keuken stond zag ik een traktor over de overweg rijden die er een kar achter had hangen die volbeladen was met witte kolen. Dat deed me denken aan de afgelopen jaren voordat de zuurkoolfabriek zijn deuren sloot. Hoewel ik nog een betrekkelijke nieuwkomer ben ik Opperdoes heb ik al een stukje historie van het dorp meegemaakt. Tot 2009 kwamen er in de herfst aan de overkant van het station over het Zwarte Pad een heleboel trekkers lang, die achter hun landbouwvoertuig de meest vreemdsoortige karren hadden hangen volbeladen met witte kolen. En als ik schrijf volbeladen, dan bedoel ik ook volbeladen. Supervol, met een kop erop, zoals het in goed nederlands wordt uitgedrukt. En ik overdreef niet, want vaak heb ik staan grinnikken hoe creatief die karren waren opgeladen en of het allemaal wel zou lukken. Natuurlijk ging het regelmatig fout; vandaar de naam van dit stukje. Overal in het dorp lagen her en der witte kolen verspreid. Op straat, in de goten en soms waren ze zo ver weggestuiterd dat ze in het gras van de berm van de weg lagen. We hadden er best lol in, hoewel het voor de fietsers en brommers natuurlijk wel uitkijken geblazen was. Jammergenoeg heb ik er nooit foto' s van gemaakt, zodat ik daarvan geen beelden kan laten zien. 

De zuurkoolfabriek, naast de beroemde aardappels een begrip in het dorp en ver daar buiten, heeft dus in 2008 zijn deuren moeten sluiten. Een trend die helaas in de laatste jaren teveel voor komt. Gelukkig heb ik een jaartje of vijf terug de fabriek kunnen bezichtigen, zodat ik in mijn herinnering toch nog iets ervan overhoud. Vooral de grote stenen bakken, waarin de kool moest blijven liggen om te " rijpen" [of hoe dan dan ook officieel heet] staan me nog goed bij. Ook had ik me nooit gerealiseerd wat een langdurig proces het was voordat die witte kolen, die ik toen dus dagelijks langs zag komen, uiteindelijk als de bekende rechthoekige plastic zakjes zuurkool de fabriek verlieten.

Bij de sluiting begon ik nog een tweede aspect te missen. De kolen werden niet alleen gebracht in een veelkleurig assortiment van trekkers en opleggers, maar ook als het eindprodukt de fabriek uiteindelijk verliet kwamen net zo veelsoortige vrachtwagen deze ophalen. Gigantische kolossen die landen en plaatsnamen uit heel europa vermeldden, kwamen langs ons raam voorbij rijden. Ook hierbij kon ik een glimlach niet ondrukken. Niet alleen het idee dat mensen uit zulke verre bestemmingen het kleine Opperdoes konden vinden, ook de grootte van de vrachtwagen waren onderwerp tot lol. De bocht vanaf de Almersdorperweg naar het Zwarte Pad is normaal ruim genoeg, maar deze wagens waren daar echt niet op berekend. Een paar keer steken was bijna normaal, hoewel ik het maar één keer heb gezien dat er eentje echt vast zat. Vaker was helaas het heggetje van de overbuurman het onbedoelde slachtoffer.

Jammer het is allemaal voorbij. De fabriek ging naar Heerhugowaard en het gebouw staat leeg. De tijd dat de naam Rustenburg uit Opperdoes met zuurkool wordt geassocieerd is over. Er zal best nog wel eens een kooltje langs de kant van de weg liggen, want de kolen worden hier nog steeds verbouwd, maar de tijd dat je je avondmaaltijd van de straat kon rapen is echt voorbij.

13 september 2024

Ik maakte zomaar even een ommetje en belandde in Opperdoes. Rijdende vanaf de rotonde, werd ik op de Almersdorperweg, d.m.v. een verkeersbord attent gemaakt, op bouwverkeer, wat het Zwarte Pad op moest. Huh? Waar? Dat vakantiepark misschien? Ik reed verder en ging even later linksaf het Noorderpad in, die overloopt in het Oosteinde, waar ik, zoals ik kon verwachten, weer problemen had met een tegensligger. De bestuurster was gelukkig veel aardiger, dan die ik in het verleden eens tegenkwam, [zie: En bedankt maar weer] maar ik vraag me nog steeds af, "Wat doet zo`n grote 4wheeldrive op zo`n smal weggetje?"

Eenmaal bij Klein Giethoorn, wist ik niet wat ik zag. Wat een kaalslag. Een groot gat markeerde de plek waar eens de zuurkoolfabriek heeft gestaan. Die was nog in gebruik toen wij in 1998 in Opperdoes kwamen wonen. Toch was het al snel over en stond het gebouw leeg. Misshien is het al even geleden, dat het is afgebroken, maar het is geen verlies, want het zag er de laatste jaren niet meer uit. Toch moest ik altijd wel even kijken, als ik er langs kwam met "de tram" en denken aan de pret die ik had, waarover ik in het bovenliggende stukje schreef. Wat voor mij overblijft, zijn dus die mooie herinneringen van die verloren witte kolen in de goot en vastzittende vrachtwagens in de bocht.

Wat zal er nu gebeuren, met die grote kale vlakte, daar aan het randje van het dorp. Ik ben er al een tijdje uit en dorpsnieuws hierover heeft me duidelijk niet bereikt, maar wat ik wel weet is, dat het vakantiepark, wat ze aan het bouwen zijn, er akelig dichtbij is. Ik hoop dat ik verkeerd zit met wat ik denk, want, volgens mijn bescheiden mening, staan er in de omgeving al vakantiehuisjes genoeg.