Deltavliegers

Op 19 juli van dit jaar, zat ik, om een uurtje of zeven, in de achtertuin, nog even na te genieten van het mooie weer. Dat ik daar zat, was wel logisch, want aan de voorkant van het huis, was het zelfs op dit latere uur, nog steeds veel te warm. Ineens zie ik een paar stipjes in de lucht en dacht: "Hé, zie ik dat nou goed? Die zitten hoog! Zouden ze te zien zijn, als ik er een foto van neem?"

Toen pakte ik de telefoon, met de gedachte: "Nou ja, niet geschoten is altijd mis, dus laat ik het maar proberen" en maakte een stuk of wat opnames. Ik bekeek ze op de telefoon en dat ze daarop goed te zien waren, was voor mij niet echt een verrassing. Die apparaten zijn tegenwoordig technisch zo goed, dat je alleen maar twee vingers hoeft te gebruiken om een even flink in te zoomen. Maar verder? Kon het op de laptop ook? Ik zette de opnames over en bekeek ze daar. Alle foto`s hadden daar een heleboel vlekjes in de lucht. Ook dat was geen verrassing, want mijn scherm is wel eens schoner geweest. Maar dan ineens, zie ik het. Verhip!, er zitten toch echt twee vlekjes minder op mijn scherm dan ik dacht.

Van de straat eten

Toen ik daarnet in de keuken stond zag ik een traktor over de overweg rijden die er een kar achter had hangen die volbeladen was met witte kolen. Dat deed me denken aan de afgelopen jaren voordat de zuurkoolfabriek zijn deuren sloot. Hoewel ik nog een betrekkelijke nieuwkomer ben ik Opperdoes heb ik al een stukje historie van het dorp meegemaakt. Tot 2009 kwamen er in de herfst aan de overkant van het station over het Zwarte Pad een heleboel trekkers lang, die achter hun landbouwvoertuig de meest vreemdsoortige karren hadden hangen volbeladen met witte kolen. En als ik schrijf volbeladen, dan bedoel ik ook volbeladen. Supervol, met een kop erop, zoals het in goed nederlands wordt uitgedrukt. En ik overdreef niet, want vaak heb ik staan grinnikken hoe creatief die karren waren opgeladen en of het allemaal wel zou lukken. Natuurlijk ging het regelmatig fout; vandaar de naam van dit stukje. Overal in het dorp lagen her en der witte kolen verspreid. Op straat, in de goten en soms waren ze zo ver weggestuiterd dat ze in het gras van de berm van de weg lagen. We hadden er best lol in, hoewel het voor de fietsers en brommers natuurlijk wel uitkijken geblazen was. Jammergenoeg heb ik er nooit foto' s van gemaakt, zodat ik daarvan geen beelden kan laten zien. 

De zuurkoolfabriek, naast de beroemde aardappels een begrip in het dorp en ver daar buiten, heeft dus in 2008 zijn deuren moeten sluiten. Een trend die helaas in de laatste jaren teveel voor komt. Gelukkig heb ik een jaartje of vijf terug de fabriek kunnen bezichtigen, zodat ik in mijn herinnering toch nog iets ervan overhoud. Vooral de grote stenen bakken, waarin de kool moest blijven liggen om te " rijpen" [of hoe dan dan ook officieel heet] staan me nog goed bij. Ook had ik me nooit gerealiseerd wat een langdurig proces het was voordat die witte kolen, die ik toen dus dagelijks langs zag komen, uiteindelijk als de bekende rechthoekige plastic zakjes zuurkool de fabriek verlieten.

Bij de sluiting begon ik nog een tweede aspect te missen. De kolen werden niet alleen gebracht in een veelkleurig assortiment van trekkers en opleggers, maar ook als het eindprodukt de fabriek uiteindelijk verliet kwamen net zo veelsoortige vrachtwagen deze ophalen. Gigantische kolossen die landen en plaatsnamen uit heel europa vermeldden, kwamen langs ons raam voorbij rijden. Ook hierbij kon ik een glimlach niet ondrukken. Niet alleen het idee dat mensen uit zulke verre bestemmingen het kleine Opperdoes konden vinden, ook de grootte van de vrachtwagen waren onderwerp tot lol. De bocht vanaf de Almersdorperweg naar het Zwarte Pad is normaal ruim genoeg, maar deze wagens waren daar echt niet op berekend. Een paar keer steken was bijna normaal, hoewel ik het maar één keer heb gezien dat er eentje echt vast zat. Vaker was helaas het heggetje van de overbuurman het onbedoelde slachtoffer.

Jammer het is allemaal voorbij. De fabriek ging naar Heerhugowaard en het gebouw staat leeg. De tijd dat de naam Rustenburg uit Opperdoes met zuurkool wordt geassocieerd is over. Er zal best nog wel eens een kooltje langs de kant van de weg liggen, want de kolen worden hier nog steeds verbouwd, maar de tijd dat je je avondmaaltijd van de straat kon rapen is echt voorbij.

13 september 2024

Ik maakte zomaar even een ommetje en belandde in Opperdoes. Rijdende vanaf de rotonde, werd ik op de Almersdorperweg, d.m.v. een verkeersbord attent gemaakt, op bouwverkeer, wat het Zwarte Pad op moest. Huh? Waar? Dat vakantiepark misschien? Ik reed verder en ging even later linksaf het Noorderpad in, die overloopt in het Oosteinde, waar ik, zoals ik kon verwachten, weer problemen had met een tegensligger. De bestuurster was gelukkig veel aardiger, dan die ik in het verleden eens tegenkwam, [zie: En bedankt maar weer] maar ik vraag me nog steeds af, "Wat doet zo`n grote 4wheeldrive op zo`n smal weggetje?"

Eenmaal bij Klein Giethoorn, wist ik niet wat ik zag. Wat een kaalslag. Een groot gat markeerde de plek waar eens de zuurkoolfabriek heeft gestaan. Die was nog in gebruik toen wij in 1998 in Opperdoes kwamen wonen. Toch was het al snel over en stond het gebouw leeg. Misshien is het al even geleden, dat het is afgebroken, maar het is geen verlies, want het zag er de laatste jaren niet meer uit. Toch moest ik altijd wel even kijken, als ik er langs kwam met "de tram" en denken aan de pret die ik had, waarover ik in het bovenliggende stukje schreef. Wat voor mij overblijft, zijn dus die mooie herinneringen van die verloren witte kolen in de goot en vastzittende vrachtwagens in de bocht.

Wat zal er nu gebeuren, met die grote kale vlakte, daar aan het randje van het dorp. Ik ben er al een tijdje uit en dorpsnieuws hierover heeft me duidelijk niet bereikt, maar wat ik wel weet is, dat het vakantiepark, wat ze aan het bouwen zijn, er akelig dichtbij is. Ik hoop dat ik verkeerd zit met wat ik denk, want, volgens mijn bescheiden mening, staan er in de omgeving al vakantiehuisjes genoeg.

I ❤️Fryslân

In mijn jeugd wist totaal niets af van de provincie Friesland. Ik leerde op lagere school dat de Leeuwarden de hoofdstad is en dat Friesland en Westfriesland heeeeel lang geleden, vast zaten aan elkaar. Van mijn ouders kreeg ik er ook niets van mee, want die kwamen uit de Rotterdam en Dordrecht, waar ook ik geboren ben. Dat is nu wel even anders. Ik woon al ruim 50 jaar in Westfriesland en mijn echtgenoot heeft een naam die eindigt op "sma" wat eigenlijk al genoeg zegt. Maar dat verder even terzijde.

 


Het werkelijke verhaal begint eigelijk pas vorig jaar. Op één van mijn ritjes, reed ik over de A7 terug naar de Afsluitdijk. Bij de afslag Bolsward Oost was ik de snelweg zat en ging de A7 af. Waarom? Geen idee. Ik kwam terecht op een rondweg om Bolsward en op het moment dat ik de indruk kreeg, dat ik in the middle of nowhere terecht gekomen was, zag ik ineens dat grote rode hart. "I ❤️ Bolsward". Huh? Verbaasd vroeg ik me af: "Dat hier, zomaar midden in het niks" en "Is Amsterdam ineens Bolsward geworden?". En met al die vragen in mijn hoofd, reed ik, een beetje verward, door. Toen ik dacht dat de weg er helemaal mee op hield, kwam ik via een bakstenen noodweggetje, midden in de aanlegwerkzaamheden van van de N359 terecht. Na eerst nog, door de chaotische bebording, fout te zijn gereden, vond ik mijn weg naar de A7 terug en reed naar huis. Toch bleef het daar niet bij, want wanneer het precies landde, weet ik niet meer, maar ineens was daar die verpletterende gedachte van: "Sufkop, die je bent, je had een foto moeten nemen!" Tja........

Maanden later speelde het allemaal nog steeds door mijn hoofd en erger, de verwarring kwam opzetten. Was het nou Bolsward of misschien Drachten. Om wat meer zekerheid te krijgen waar ik precies was geweest, reed ik de hele route via Google Streetview, wat me toch echt de bevestiging gaf, dat het Bolsward was geweest, maar dat grote rode hart kon ik op die foto`s helaas niet terugvinden. Dan bleef er natuurlijk nog maar één ding over. Teruggaan en de route over rijden. Dat deed ik maanden later, om er achter te komen, dat de N359 daar klaar was, maar het "I ❤️ Bolsward" er niet meer stond.

Weer wat maanden later kwam Suzanne naar mij toe want zij wilde een ritje naar Leeuwarden. Onder het Stephensonviaduct was een prachtige graffitti gemaakt van Joost Klein, waar zij, als fan, een foto van wilde maken. Als ik dan zou rijden, dan kon zij een foto maken, evt. zelfs uit het raam, want het was op Maps al te zien, dat het een behoorlijk drukke weg was, waar even de auto stilzetten geen optie zou zijn. En ik, altijd in voor een ritje, wilde dat maar al te graag. Na behoorlijk wat zoeken, want industriegebied De Zwette is groot, vonden we het viaduct en na er een paar keer onderdoor en heen en weer te hebben gereden, waren er voldoende foto`s gemaakt.

Uiteindelijk reden we in zuidelijke richting De Zwette af en ineens valt mijn oog op een zo wel bekend beeld, met het grote rode hart. Het stond links langs de weg, een beetje verborgen achter een rijtje bomen, dat wel, maar ik herkende het meteen. Ooh, zou dat mijn verloren "Bolsward-hart" zijn? Hoewel het de naam "Bolsward" verdwenen was en ik me niet goed meer herinner wat er dan wel op stond, ging ik bij de eerste stoplichten linksaf, want nou toen wilde ik het weten ook. Na even zoeken belandden we voor een dichte slagboom, waar achter zich een enorme grote en bijna lege parkeerplaat bevond. Helemaal aan het eind en dus heel ver weg, zag ik wat auto`s en het grote rode hart. Ook bij de slagboom, stond een dame met een geel hesje, die blijkbaar in dienst genomen was, om alleen mensen door te laten, die er wat te zoeken hadden en of het fotograferen van een hart, nou een goede reden zou zijn om ons door te laten, viel te betwijfelen. Ineens hoor ik rechts van mij de opmerking "Dat doe je niet hoor!!". Haha, ik kon het weten, Suzanne kent me goed en zag dus heel duidelijk weer een van die "gekke" invallen van haar moeder aankomen, wat ze, op z`n zachts gezegd, niet altijd even leuk vond. En ja, wat doe je dan, als een net opgevoede moeder?. Precies, Ik droop af, maar lekker zat het me niet.

Eergisteren kreeg ik weer een appje van Suus. Of we even naar Leeuwarden konden, want zij had gezien, dat er op het archief, annex museum en bibliotheek, genaamd "Tresoar" een hele mooie afbeelding van Joost Klein stond en of we de truc van het Stephensonviaduct nog eens konden herhalen. En passant konden we dan nog even kijken of de afbeelding van Joost nog onder het dat viaduct stond en zo niet, wat er dan wel te zien was. Natuurlijk was ik, net als altijd, weer in voor zo`n ritje, dus gingen we gisteren weer met z`n tweetjes de Afsluitdijk over. Het was een mooie dag, ondanks het weer, dat het behoorlijk liet afweten. Om kort te zijn; de afbeeldingen op Tresoar waren schitterend, de Oldenhove is nog steeds even scheef en onder het Stephensonviaduct is Joost veranderd in de The Pink Panther. Allemaal even mooi. Maar het leukste was wel dat Suzanne ineens mijn hart zag. Het stond daar zomaar, zijn "I", helaas  verloren in de tussentijd, maar wel met het grote rode hart, op een grasveldje bij de rotonde van de Groeneweg. En bij deze nog dank aan Suus, die, heel lief, zich heeft laten nat regenen voor een foto ervan.



Tijdens de rest van de dag leerde ik Noordoost Friesland kennen. Sumar, Feanwalden [nog meer Joost], De falom, Twijzel, Eastermar, Westergeast, Walterswald, Aldwâld, etc. Het zijn allemaal plaatsen waar we nog nooit van hadden gehoord en we zijn dan ook zeker van plan dit rondje nog eens over te doen bij wat beter weer.

[foto`s: Suzanne]